Il piccolo Hans - anno XX - n. 79/80 - aut./inv. 1993-1994

41 Zacchia, Quaestiones, cit., p. 553. 42 Avicenna, Canon medicinae, cit., p. 44. 43 Zacchia, Quaestiones, cit., p. 553: «Cui dieta consonat Avicennae dictum, ubi mulieres quae desiderium coeundi cummaritis explere non possunt, quod segniores sint in semine emittendo, dicit cum aliis mulieribus coire remque veneream habere, quo sese inter se subagitantes, semen expellant». 44 Donatus, De medica historia mirabili, cit., p. 216v. 45 Mercatus, De mulierum affectionibus libri quatuor, cit., pp. 211216. 46 Zacchia, Quaestiones, cit., p. 555: «Et quidem - inquit - antiqui dixerunt quod huiusmodi carnem (loquitur autem de clitoride seu de pene muliebri) in tantum est possibile crescere ita quod aliquae spermatizant cum ea (ut mares) et agunt cum aliis mulieribus». 47 Hippocrates, Liber de genitura, cit., p. 12 (edizione a cura del Mercuriali): «Emittit autem et mulier a corpore genituram, aliquando in ipsum uterum, qui sane inde evadit, aliquando foras, si uterus - magis quam opportunum est - hiarit». 48 lvi, p. 16. Annotazione 10: «Per spiegare questo luogo sono utili alcune cose che ha scritto Aristotele nella Storia degli animali (VIII.3). Vale a dire che, al fine della concezione del feto, è di grande importanza che le labbra della vulva non siano né troppo sottili né troppo grosse. Ragion per cui tutte quelle donne che non volevano rimanere incinte erano solite ungersi le labbra con olio di cedro oppure con un impiastro di ciliegia o d'incenso macerati nell'olio. In questo modo riuscivano a far scolare il seme fuori dalla vagina. Si riteneva infatti che, se il seme fosse restato dentro almeno sette giorni, la donna avrebbe poi concepito». 49 Andreas Laurentius, Historia anatomica humani corporis, Parisiis, 1600, p. 352. so Hippocrates, Liber de genitura, cit., p. 12 D (edizione del Mercuriali): «Postquam autem coivit mulier si quidem conceptura non est intra seipsam pro more procedet genitura ab utrique uhi femina volet. Si vero concepura est non procedit sed manet in utero genitura». 51 Zacchia, Quaestiones, cit., p. 555: «At ego hoc pro impossibili non duco, cum alias probaverim, mulieres suum ipsarum semen aliquando concipere absque semine viri et absque coitu ut in molae conceptione evenire plerique existimant». 52 /vi: «Putant [alcuni medici] ex hac coniunctione generationem posse sequi». 53 Petrus Garcia Carrerus, Disputationes medicae super fen primam libri primi Avicennae etiam philosophis valde utiles, Compiuti, 1611, pp. 995-1055. 54 lvi, p. 995: «An semen viri sit principium activum»; «An se90

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExMDY2NQ==