Il piccolo Hans - anno XX - n. 79/80 - aut./inv. 1993-1994

legibus, in muliere possit converti quemadmodum mulier in virum»? Risposta e dimostrazione: «Nequaquam, quoniam natura, suos progressus facit ab imperfecto (ut a muliere) ad perfectum (ut ad virum). Non autem contra. Verum, ex hypothesi fingas, scrotum in viro inversum intro intrudi inter vescicam et rectum intestinum. Profecto tunc testes, qui intus in scroto erant conclusi, extrinsecus assistent, utrimque unus; et quod antea scrotum erat, tunc uteri rationem obtinebit; ita ut uterus et scrotum, solo situ et inversione, distare videantur. Quare uterus in muliere est tanquam scrotum inversum, inter vescicam urinariam et rectum intestinum coniectum. Scrotum autem in viro est tanquam uterus inversus ab ossibus pubis propendens. Ergo una et eadem pars, tam in viro quam in muliere existens, duae esse videntur, idque tum nominis diversitate, quod eadem pars in muliebre vocatur uterus, in viro scrotum; tum situ quod eadem pars in muliere sita iacet inter vescicam urinariam et rectum intestinum, in viro autem pendula est ab ossibus pubis; tum denique inversione, ideoque eadem pars in muliebre habet testes extrinsecos, in viro autem intus conclusos». 25 Iohannes Huartus, Scrutinium ingeniorum pro iis qui excellere cupiunt, [Vindobonae], 16372, pp. 577-580. 26 Zacchia, Quaestiones medico legales, cit., II, p. 553: «Non solum huic opinioni assentitur, sed commentitium etiam hoc addit: pueris hoc evenire non modo cum extra uterum existunt, sed etiam in utero materno existentibus et ex quibusdam imaginariis signis id colligi posse autumat». 27 Giovanni Huarte, Essame de gl'ingegni de gl'huomini per apprender le scienze, Venetia, 1586, pp. 295-296. La parte sulle metamorfosi appare nella traduzione italiana come capitolo 15, nella versione latina come capitolo 18 (Iohannes Huarte, Scrutinium ingeniorum pro iis qui excellere cupiunt, [s.l.], 16372 , pp. 577-578); nella seconda edizione spagnola che ho usato (Iuan Huart de sant luan, Examen de ingenios para las sciencias, Baeça, 1594, pp. 310-311) come capitolo 17. Per il riferimento a Galeno vedi il primo libro De dissectione vulvae e il quinto capitolo del secondo libro De semine. 28 Huarte, Essame, cit., p. 296. 29 lvi, pp. 296-297. 30 Simon Maiolus, Dierum canicularium tomi septem, Offenbaci ad Moenum, 1691, p. 34. 31 Henricus Cornelius Agrippa a Nettesheym, Opera, Lugduni, s. d., pp. 518-543 (De nobilitate et praeexcellentia feminei sexus declamatio seu libellus). 32 Maiolus, Dierum canicularium tomi septem, cit., p. 34: «Quid si naturae calor immutetur tempore. Nam id aliquando contigit in huiusmodi. Quid fiet num maritus in uxorem mutabitur aut uxor in virum?»; «Audivi tamen aliquando repudiatas nuptias quoniam quae, ut mulier virum incalescebat, postea, mutato sexu, ut vir coepit incalescere in mulieres». 88

RkJQdWJsaXNoZXIy MTExMDY2NQ==